VIOT2018

In dit symposium staan duurzame (op hergebruik en praktische relevantie gerichte) methoden en resultaten van onderzoek naar EHBO-instructies centraal.

EHBO-instructies bestaan vaak uit meerdere modaliteiten, zoals tekst met afbeeldingen of videobeelden met gesproken of geschreven tekst. Dit soort multimodale documenten zijn alleen effectief als de ontvanger de inhoud van de afbeeldingen goed kan relateren aan de inhoud van de tekst. Als tekst en beeld niet goed op elkaar aansluiten, kan dat onduidelijkheid veroorzaken bij de eerstehulpverlener in opleiding, die zich ook in noodsituaties de instructies moet kunnen herinneren.

Maar hoe moeten tekst en beeld op elkaar worden afgestemd om gebruikers van EHBO-instructies optimaal te ondersteunen? Uit corpusonderzoek naar multimodale instructies blijkt dat er een grote verscheidenheid is in de manier waarop ontwerpers tekst en afbeeldingen inzetten. Daarnaast worden er in beschikbare bronnen (bv. www.Calliope.be, educatie-en-school.infonu.nl) over begrijpelijke instructies geen richtlijnen gegeven voor de inzet van afbeeldingen. Bovendien zijn de adviezen vaak gebaseerd op lezersonderzoek, waarbij lezers de instructies niet zelf uitvoeren.

Het symposium zal bestaan uit drie presentaties van elk 20 minuten gevolgd door 30 minuten algemene discussie. De discussietijd zal benut worden voor een synthese en kritische beschouwing van het gepresenteerde onderzoek.

Presentaties:

1. Corpusannotatie voor multimodale EHBO-instructies (Ielka van der Sluis en Gisela Redeker)
Wij presenteren het PAT werkbank project waarin de manuele annotatie van multimodale documenten zoveel mogelijk ondersteund of zelfs vervangen wordt door automatische analyse en een geijkt en doorzoekbaar corpus van instructies opgebouwd wordt. Hiermee ontstaat een duurzame kennisbank voor onderzoek, onderwijs en advisering over multimodale instructies.

2. Stabiel in afbeelding en tekst (Ielka van der Sluis en Gisela Redeker)
Wij presenteren de resultaten van een corpusonderzoek dat uitgevoerd is om in kaart te brengen hoe ontwerpers afbeeldingen en tekst in EHBO-instructies combineren. Daarnaast worden de resultaten van gebruikersstudies gepresenteerd naar de effecten van beeld-tekstcorrespondentie, lay-out, indices en pijlen in EHBO-instructies. Om fouten en gebruikersstrategieën op een systematische manier te kunnen beschrijven, werden de participanten in de gebruikersonderzoeken gefilmd terwijl zij een persoon aan de hand van een multimodale instructie in de stabiele zijligging legden. Aanvullende gegevens, zoals begrip en oproepbaarheid, zijn verzameld met vragenlijsten en interviews.

3. Integratie van tekst en beeld: de invloed van afstand en referentiële expressies (Charlotte van Hooijdonk)
Wij presenteren de resultaten van een gebruikersonderzoek dat is uitgevoerd om vast te stellen hoe het leren uitvoeren van EHBO-instructies beïnvloedt wordt door 1) het ruimtelijk integreren van tekst en beeld en 2) het toevoegen van expliciete referentiële expressies in tekst en beeld. De resultaten tonen aan dat alleen het nabij plaatsen van tekst en beeld heeft had op het correct uitvoeren van de EHBO-instructie en dan met name bij instructies die uit veel stappen bestaan.